İngiliz istihbaratı bir taraftan o toplumun büyük emelini temsil eden ana ideolojiyi desteklerken, onun karşısına kendi ana hedefini esas alan ideolojileri de destekler. Mesela Panislamizmi desteklerken, Muhammed Abduh, Cemalettin Afgani, gibi şahıslar üzerinden dinde modernizmi teşvik ediyor aynı zamanda bu zatların ağzından Hilafetin Türklerden alınıp Araplara verileceğini de telaffuz ettiriyorlardı. Aynı şahısları Hindistan’da İngiliz otoritesine zarar verir diye Hindistan’a sokmuyor. İşin ilginç tarafı Panislamizm fikrinin Osmanlı aydınları içinden çıkmamış olmasıdır. Bu kavram, İttihadı-ı İslam mevhumu adıyla Pan-İslam olarak İngilizceye tercümesi ilk defa 19 Ocak 1882 tarihli The Times’da yayınlanan bir makalede yer almıştır. Bu ifadenin Fransızca tercümesi de M.G. Charmes adlı bir şahıs tarafından, Des Deux Mondes’de 1881 yılı sonlarında kullanılmış ve Fransız yazar mezkûr makalede bu hareketi 1870 yılına kadar götürmüştür[1]. (5) Yani Müslümanların birleşmesi projesi batı merkezlidir. Müslümanlara cazip gelecek isim ve misyon. Günümüzde İŞİD- DEAŞ (Irak-Şam İslam Devleti) teşkilatlarında olduğu gibi sözde Müslümanları birleştiriyor, sözde halifelik kuruyor, sözde İslam devleti kuruyor.(!)

Anglosakson-İngiliz istihbarat ekolünde (intelligence)  entilicans akıl demek, zekâ demek. Peki, akıl ne demek: duyum, algı, hafıza, temsil, düşünme, hayal gücü, problem çözme yeteneği olarak ifade edilen insan tasavvuru, insanın düşünme kabiliyeti olarak ifade edilebilir.

Makaleyi indirmek için tıklayınız.

AFGANİSTAN HAKKINDA GENEL BİLGİLER

Doğu ve güneyde Pakistan, batıda İran, kuzeyde Türkmenistan, Özbekistan ve Tacikistan, doğuda da ufak bir sınırla Çin’e komşu olan Afganistan [1, 3], 8 Ağustos 1919 tarihinde Ravalpindi Anlaşmasıyla bağımsızlığını kazanmıştır [2]. Jeopolitik yönden önemli bir ülke konumunda olan Afganistan, büyük göçlerin odağı olmuş ve birçok istilalara maruz kalmıştır. Afganistan 1979 yılında Sovyet güçleri tarafından, 2001 yılında ise ABD tarafından işgal edilmiştir. Afganistan’ın 12 bölüm ve 162 maddeden oluşan mevcut Anayasası 26 Ocak 2004 tarihinde kabul edilmiş ve devletin adı Anayasa’da “Afganistan İslam Cumhuriyeti” olarak yer almıştır [3]. ABD’nin 2021 yılında Afganistan’dan çekilmesiyle Taliban ülke yönetimine geçmiştir. Afganistan İslam Cumhuriyeti yaklaşık 652 100 km² yüzölçümü ve 33 milyonluk nüfusu ile denize sınırı olmayan bir Asya ülkesidir [1]. Başkenti Kabil olup diğer büyük şehirleri Kandahar, Herat, Mezarışerif ve Celalabad’dir (Resim 1).

“ORTA ASYA” tabiri,  Asya'nın dünya okyanuslarından uzak, ASYA Kıtasının iç kesimini belirtmek için kullanılır. Bölgenin bu denizlere kapalı oluşu, başlıca ana özelliğidir. Orta Asya, aynı zamanda Türk halklarının anayurdudur.

AFGANİSTAN İLE İLGİLİ GENEL BİLGİLER

Asya’nın kalbi olarak tanımlanan Afganistan’ın yüzölçümü 650.000 kilometrekaredir. Karasal, dağlık bir ülkedir Denize herhangi bir kıyısı yoktur. En yakın deniz 480 km güneydeki Umman denizidir. iklim olarak güney ve kuzey olmak üzere iki bölgeye ayrılmaktadır. Bu iki bölgeyi Hindukuş dağları ayrılmaktadır. Kuzey bölge genelde çok soğuk e çok karlıdır Güney bölge ise genellikle sıcak olmaktadır.